De afgelopen weken zijn de leerlingen van 5BCT en 5BCSW druk bezig geweest met het proces van het bierbrouwen. Tijdens de lessen biologie begonnen ze met het leren van het proces, daarna hebben ze zelf de brouwbroek aangetrokken door het Rozenbergbier, Rozendwerg, te brouwen. Eens het bier klaar was, gingen ze het bestuderen in de lessen chemie. Voor wat meer informatie hebben we wat vragen gesteld aan K. Callebaut en R. Hannes, de twee leerkrachten die betrokken zijn bij dit proces.
Waarom werd er op onze school gekozen om bier te brouwen?
Als gevolg van de modernisering, zijn er nu op school de richtingen biotechnologische en chemische technieken en biotechnologische en chemische STEM-wetenschappen. Bierbrouwen is namelijk een heel bekend biotechnologisch proces en het is interessant voor de leerlingen omdat ze zo op een technologische manier slim gebruikmaken van biologie.
De wetenschap achter bier brouwen
Bier brouwen bestaat al heel lang, maar dat betekent niet dat het gemakkelijk is. De leerlingen begonnen met het openbreken van de granen, caramout en pilsmout, dit wordt gedaan zodat het zetmeel dan makkelijker in suikers kan worden afgebroken; die suikers worden uiteindelijk omgezet naar alcohol. Nadat ze die ingrediënten en wat suiker hebben toegevoegd in de ketel is het klaar om 60 minuten te koken zodat het een lekker bittere smaak krijgt. Het koken gebeurt in verschillende temperatuurstrappen, dit zorgt ervoor dat de juiste enzymen bij de juiste temperatuur werkzaam zijn. Op deze manier kan het zetmeel in suikers worden omgezet. Vooraleer het bier echt klaar is moet je er natuurlijk nog smaak aan geven, hop en andere smaakingrediënten worden toegevoegd. De laatste temperatuurstrap zorgt voor het doden van eventueel aanwezige micro-organismen, zodat het bier voedselveilig is. Dan moet het bier twee weken vergisten voordat het gefilterd kan worden.
De naverwerking
Bij bier brouwen komt behoorlijk wat kijken. Toen al het brouwen klaar was, moest het nog twee weken rusten voor ze het konden bottelen. Bij het bottelen is het heel belangrijk dat ze steriel en precies werken. Als er iets te hard met het bier wordt geschud, dan kan het troebel worden. Nadat ze een klontje suiker in het flesje deden, om ervoor te zorgen dat er koolzuurgas in het bier zit, hebben ze alle kroontjes erop gezet. Daarna duurde het nog 4 weken voor het bier echt klaar is voor consumptie. Tijdens de lessen productiesystemen behandelen de leerlingen de verschillende koelsystemen, waarvan er één gebruikt wordt tijdens het brouwen. Bij biologie bespreekt men de werking van enzymen en gisten.
Wat willen ze uiteindelijk bereiken met dit bier?
Eigenlijk zit het bij in het leerplan om te kijken wat de leerlingen al kunnen en om hen wat kennis bij te brengen. Nadat we het bier zelf geproefd hebben, en het zo lekker vonden, hebben we besloten om het bier te verkopen op de Open Dag op 5 mei 2024. Dat was een groot succes.
Blijft bier brouwen in het leerplan in de volgende jaren?
Dat is wel de bedoeling. De leerlingen en leerkrachten hebben erg genoten van deze theoretische, maar ook praktische lessen. Met de kennis die de leerkrachten nu bezitten, gaan ze het mogelijk wel iets anders aanpakken. In de plaats van elk groepje hetzelfde bier te laten maken willen ze volgende jaren iets meer experimenteren. Je kan door kleine dingen te veranderen, bijvoorbeeld door andere hop of gist te gebruiken, heel andere bieren maken. Hierdoor kunnen de leerlingen leren over welke effecten elk individueel ingrediënt heeft op het bier. De leerlingen leren niet alleen bier brouwen, maar ze worden ook getraind om veilig en hygiënisch te werken, procedures te volgen en samen te werken. Het is dus zeker iets wat ze willen blijven doen.
Om ook andere richtingen kennis te laten maken met dit biologisch proces, willen ze bier brouwen als keuze aanbieden om te kiezen als masterclass. Of dit daadwerkelijk een optie wordt, is nog af te wachten.